Geceleyin, Hafta Sonu Ve Konutta İnfaz; : 5275 S.K.’nun 110. Madde Değişikliği Ne Getirdi?
Türk Ceza İnfaz Hukuku'nda 2024 yılında yapılan önemli değişikliklerle, özel infaz usullerinin kapsamı genişletildi. Bu usuller, belirli şartları taşıyan hükümlülerin cezalarını cezaevine tam zamanlı girmeden, evlerinde veya sadece belli zamanlarda (geceleri/hafta sonları) çekebilmelerine olanak tanıyor. 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un 110. Maddesi bu konuyu düzenliyor.
ÖZEL İNFAZ USULLERİ: GECELEYİN, HAFTA SONU VE KONUTTA İNFAZ (5275 SK M. 110)
Bu usuller, geceleyin ve hafta sonu infazı ile konutta infaz olmak üzere iki ana başlık altında düzenlenmektedir.
A. Geceleyin ve Hafta Sonu İnfazı:
Bu usul, hükümlünün normal yaşamına (işe, okula gitme gibi) büyük ölçüde devam edebilmesini sağlarken, cezasını belirlenen saatlerde çekmesini öngörür.
1. İnfaz Şekli:
Hafta Sonu İnfazı: Her hafta Cuma akşamı saat 19.00'da başlar, Pazar akşamı saat 19.00'da sona erer. Haftada toplam 48 saat ceza çekilir.
Geceleyin İnfazı: Hafta içi her gün (Pazartesi-Perşembe akşamları) akşam 19.00'da başlar, ertesi sabah 07.00'de sona erer. Günde toplam 12 saat ceza çekilir.
2. Kimler Yararlanabilir?
Ceza Süresi: Kasten işlenen suçlar için: Toplam 3 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olanlar. (Taksirle öldürme bu istisnaya dahil değildir). Taksirle işlenen suçlar için: Toplam 5 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olanlar.
3. Kimler Yararlanamaz?
Terör suçlarından mahkum olanlar.
Örgüt kurma, yönetme, örgüte üye olma veya örgüt adına suç işlemeden mahkum olanlar.
Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlardan (cinsel saldırı, çocukların cinsel istismarı vb.) mahkum olanlar.
Adli para cezası ödenmediği için hapis cezasına çevrilenler.
Koşullu salıverilme kararı geri alınanlar ve bu nedenle kalan cezasını tamamlaması gerekenler.
105/A maddesinin (Denetimli Serbestlik) 6. ve 7. fıkraları uyarınca açık cezaevine gönderilenler.
B. Konutta İnfaz
Konutta infaz, üç farklı durumda uygulanabilir:
a. Kadın, Çocuk veya Yaşlılık Nedeniyle Konutta İnfaz:
Kimler? Kadınlar, çocuklar ve belirli yaşın üzerindeki kişiler.
Ceza Süresi (Yaşa Göre Değişir):
Kadın/Çocuk/65 Yaş Üstü: Toplam 3 yıl veya daha az hapis.
70 Yaş Üstü: Toplam 4 yıl veya daha az hapis.
75 Yaş Üstü: Toplam 5 yıl veya daha az hapis.
80 Yaş Üstü: Toplam 6 yıl veya daha az hapis.
Kimler Yararlanamaz?
Terör suçları, örgüt kurma, yönetme, örgüte üye olma veya örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar ile cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan mahkum olanlar bu infaz usulünden faydalanamazlar. Geceleyin ve hafta sonu infazda belirtilen diğer kısıtlamalar da bu durum için geçerlidir.
b. Ağır Hastalık veya Engellilik Nedeniyle Konutta İnfaz:
Şartlar:
Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına mahkum olmamak.
Ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle cezaevi koşullarında tek başına hayatını idame ettiremeyeceğinin, Adli Tıp Kurumu (ATK) veya tam teşekküllü hastane sağlık kurulları tarafından düzenlenip ATK tarafından onaylanan resmi bir raporla kanıtlanmış olması.
Toplum için ağır ve somut bir tehlike oluşturmamak.
c. Doğum Nedeniyle Kadın Hükümlülere Konutta İnfaz:
Kimler? Doğum yapmış kadın hükümlüler.
Şartlar:
Suç tipine bakılmaksızın, diğer şartları taşımaları kaydıyla, toplam 5 yıl veya daha az hapis cezasına mahkum olmak. (adli para cezası infaz sürecinde hapis cezasına çevrilenler de dahi) (110/9. Fıkrasında belirtilen istisnalar 4.fıkrayı kapsamamaktadır)
Doğum tarihinden itibaren 6 ay geçmiş olmak (İlk 6 ayda başvurulamaz).
Doğum tarihinden itibaren 1 yıl 6 ay (18 ay) geçmiş olmamak (Bu süreden sonra bu maddeye dayanılarak talep edilemez).
C. Ortak Hükümler ve Süreç
Karar Mercii: Bu özel infaz usullerine karar verme yetkisi İnfaz Hâkimliği'ndedir. Hâkim, kanunda yazılı şartların varlığını değerlendirir ve takdir yetkisini kullanır.
Koşullu Salıverilme: Özel infaz usulüyle cezasını çekenler hakkında, genel hükümler çerçevesinde koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik uygulanmaya devam eder.
Başlama Zamanı: Karar, infaz başlamadan önce alınabileceği gibi, cezanın çekilmeye başlanmasından sonra da verilebilir.
Usulün Sona Ermesi: Hâkim, talep üzerine veya özel infaz kurallarına geçerli bir mazeret olmaksızın uyulmadığını tespit ederse, bu usulün uygulanmasına son verebilir.
Bu durumda infaz, genel kurallara göre cezaevinde devam eder.
Özel infaz usulünde geçirilen süre, toplam cezadan mahsup edilir
Bu şekilde usul sona erdirilen hükümlülere 105/A maddesi (Denetimli Serbestlik) uygulanmaz.
İtiraz Yolu: İnfaz Hâkimliği'nin özel infaz talebini reddetmesi halinde, bu karara karşı Ağır Ceza Mahkemesi (ACM) nezdinde itiraz edilebilir. İtirazın da reddedilmesi durumunda, nihai olarak Yargıtay nezdinde kanun yararına bozma yoluna başvurulabilir.
