Destekten Yoksun Kalma Tazminatını Kimler Talep Edebilir?
Trafik kazaları, maddi hasar, bedensel yaralanma ve ölüm gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu tür durumlarda, zararların giderilmesi için 2819 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 90. maddesi ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun haksız fiil hükümleri (49 vd) uygulanır. Manevi tazminatın yanı sıra cenaze giderleri, tedavi masrafları, iş göremezlik tazminatı ve destekten yoksun kalma tazminatı gibi çeşitli tazminatlar talep edilebilir. Bu yazıda, destekten yoksun kalma tazminatı davalarında kimlerin davacı olabileceği konusunu detaylı bir şekilde ele alacağız.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Nedir?
Destekten yoksun kalma tazminatı, ölen kişinin maddi veya manevi desteğinden mahrum kalan kişilerin, bu desteğin kaybından dolayı uğradıkları zararın giderilmesi amacıyla talep edebilecekleri bir tazminat türüdür. Bu tazminat, ölen kişinin mirasçısı olmayan kişiler tarafından da talep edilebilir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 53. maddesi, bu durumu açıkça belirtmektedir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatının Kapsamı
Destekten yoksun kalma tazminatı, sadece maddi yardımlarla sınırlı değildir. Ölen kişinin sağladığı eylemli ve düzenli hizmetler de destek kapsamında değerlendirilir. Örneğin, ev işleri, çocuk bakımı veya yaşlı bakımı gibi hizmetler, maddi olmasa bile destek olarak kabul edilir.
Kimler Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talep Edebilir?
Destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilecek kişiler, ölen kişinin yakınları veya onun desteğine muhtaç olan kişilerdir. Bu kişilerin mirasçı olması şart değildir. Aşağıda, kimlerin bu tazminatı talep edebileceği detaylı bir şekilde açıklanmaktadır.
1. Anne ve Baba
Ölen kişinin anne ve babası, çocuklarının desteğinden mahrum kaldıkları için destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir. Bu durumda, anne ve babanın ölen çocuklarıyla birlikte yaşıyor olması şartı aranmaz. Ancak, ölen kişinin evli olması durumunda, tazminat eş, anne ve baba arasında paylaştırılır.
2. Çocuklar
Ölen kişinin çocukları, anne veya babalarının desteğinden mahrum kaldıkları için tazminat talep edebilir. Bu tazminat, çocukların yaşına ve eğitim durumuna göre değişiklik gösterir. Örneğin, erkek çocuklar için 18 yaşına kadar, lise öğrenimi görenler için 20 yaşına kadar, kız çocukları için 22 yaşına kadar ve yükseköğrenim görenler için 25 yaşına kadar tazminat hesaplanabilir.
3. Eş
Ölen kişinin eşi, çalışıp çalışmamasına bakılmaksızın destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir. Çalışmayan eşin ev işleri, yemek hazırlama, çamaşır yıkama gibi hizmetleri de destek olarak kabul edilir. Ancak, eşin yeniden evlenmesi durumunda, destekten yoksun kalma sebebi ortadan kalkar ve tazminat talebi sona erer.
Boşanmış eşlerin beraber yaşaması ve desteğin devam etmesi halinde; sağ kalan taraf yine destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilecektir.
4. Kardeşler
Kardeşler arasında destekten yoksun kalma tazminatı talebi, sınırlı şartlarda mümkündür. Ölen kardeşin, sağ kalan kardeşe düzenli olarak maddi yardımda bulunması ve bu durumun ispatlanması gerekmektedir. Ayrıca, ölen kardeşin refah içinde olması ve sağ kalan kardeşin yoksulluğa düşme riski bulunması durumunda tazminat talep edilebilir.
5. Diğer İlgililer
Ölen kişi ile mirasçılık veya akrabalık ilişkisi bulunmayan kişiler de (nişanlı gibi), fiili ve farazi desteğin varlığını ispatlamaları halinde destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilir. Bu durumda, ölen kişinin gelecekte de desteğini sürdüreceği yönünde bir beklenti bulunması gerekmektedir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Talebinde İspat Yükü
Destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunan kişi, ölen kişinin kendisine fiilen veya farazi olarak destek olduğunu ispatlamak zorundadır. Farazi destek durumunda, ölen kişinin gelecekte desteğini sürdüreceği yönünde bir karine kabul edilir. Ancak, bu durumun ispatı davacıya aittir.
Yargıtay Kararları Işığında Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
Yargıtay kararları, destekten yoksun kalma tazminatı konusunda önemli içtihatlar oluşturmuştur. Özellikle, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi ve Yargıtay 17. Hukuk Dairesi kararları, bu konuda yol gösterici niteliktedir. Örneğin, Yargıtay, kardeşler arasında destek ilişkisinin varlığını ispatlayan davacılar lehine tazminat hükmedebileceğini belirtmiştir.
Sonuç
Destekten yoksun kalma tazminatı, ölen kişinin yakınlarının veya onun desteğine muhtaç olan kişilerin uğradıkları zararı gidermek amacıyla talep edebilecekleri önemli bir hukuki araçtır. Bu tazminat, sadece maddi yardımlarla sınırlı olmayıp, ölen kişinin sağladığı hizmetleri de kapsar. Destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunacak kişilerin, ölen kişi ile aralarındaki destek ilişkisini ispatlamaları gerekmektedir.
