ARAÇ DEĞER KAYBI
Trafik kazası nedeniyle hasar gören aracın piyasadaki değişim değer durumunu niteleyen bir kavramdır. kaza sonrası hasara uğrayan araç her ne kadar en iyi şekilde onarılmış olsa da aracın ikinci el piyasasındaki değeri düşer, kısaca araç değer kaybı hasar alarak onarım gören aracın ikinci el piyasa değerindeki düşüşü ifade eder. Zira kazaya karışıp hasar gören aracın, en iyi şekilde tamir edilmiş olsa bile TRAMER (Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi) kayıtlarında yer alacak kaza kaydı nedeniyle, piyasa ederinde bir düşüş olacaktır. Mevcut hasar nedeniyle aracın maliki aracını satmak istediği takdirde araç kazaya uğramamış olsaydı elde edebileceği meblağdan daha az bir meblağ elde edecektir. Kısaca araç değer kaybı, kazaya karışan aracın kazadan önceki ikinci el piyasa değeri ile kazadan sonraki ikinci el piyasa değeri arasındaki düşüş farkıdır.Aradaki bu farka araç değer kaybı denir. Araç sahibi hasar sebebiyle bu farkı karşı taraftan isteyebilir.
Araç değer kaybına yönelik tazminat davası herhangi bir şekilde hasar gören araçta yapılan tamir, onarım işlemleri sebebiyle araçta meydana gelen değer kaybının tazmini için açılır. Araç değer kaybı, kazalı aracın (parçaları daha yenisi veya orjinali ile değişse dahi) kazadan önceki değerine nazaran mali bir kayıp yaşanması nedeniyle ortaya çıkan maddi zararı tazmin etmeye yönelik bir dava türüdür. Buna göre, daha az kusurlu taraf, daha fazla kusurlu tarafa ve/veya sigortacısına haksız fiilden kaynaklı gerçek bir zararın tazmini talebini yöneltmektedir.
DEĞER KAYBI TAZMİNATINI ŞARTLARI NELERDİR?
– Değer kaybı talebinde bulunan araç sürücüsünün %100 kusurlu olmaması gerekir. Kazanın oluşmasında tamamen kusurlu olan taraf değer kaybı tazminatı talep edemez.
– Değer kaybı tazminatı kaza tarihinden itibaren 2 yıl içerisinde talep edilmelidir. Değer kaybı tazminatı için 2 yıllık zamanaşımı süresi öngörülmüştür. Bu nedenle hak kaybına uğramamak için kaza tarihinden itibaren 2 yıllık süre geçmeden tazminat için başvuruda bulunulmalıdır. (-Sigorta şirketine başvuru şartı)
– Onarımı yapılan parçaların başka bir trafik kazasından sonra değiştirilmemiş veya daha önce onarımının yapılmamış olması gerekmektedir. Aksi halde değer kaybı alınamamaktadır.
– Aracın yaşı ve km sınırı ise başvuruda engel teşkil etmemektedir. Daha öncesinde her ne kadar 165.000 km üzeri araçlarda değer kaybı tazminatına talep edilemese de bu sınırlama Mart 2020 den itibaren kaldırılmıştır.
DEĞER KAYBI TAZMİNATININ TALEP EDİLEMEYECEĞİ DURUMLAR NELERDİR ?
Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları Ek-1’e göre, şu durumların varlığı halinde araç değer kaybı sigorta teminatı kapsamı dışında kalır;
-Ufak bir onarım ile giderilebilecek lastik, hava yastığı, jant, kaporta, plastik aksam, cam, mekanik, elektronik hasarları,
-Aracın ana iskeletinde ve şaside hasar olmaksızın vidalı parçalarda hasar oluşması,
-Aracın kaza anındaki piyasa değerinin %25’ini aşan değer kaybı talepleri,
-Kaza tarihi ile ihbar tarihi arasında aracın mülkiyetinde değişiklik olduysa,
-Çekme ve hurda belgeli araçlar ile ilgili talepler,
-Kısa süreli kiralık araçlar, taksi, dolmuş gibi araçlar ile ilgili talepler.
DEĞER KAYBINI KİMLERDEN İSTEYEBİLİRİZ ?
Karşı aracın Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortası (ZMMS) sigortacısı. Bilinen adıyla trafik sigortasından talep edilmesi halinde sorumlu oldukları üst limit dahilinde sorumludur. Aşan kısım yönünden eğer varsa ihtiyari mali mesuliyet sigortacısı,
İşleten sıfatından dolayı araç maliki,
Kazaya neden olan araç sürücüsü (o an kullanan kişi) sorumlu tutulur.
Ayrıca KTK’ya göre, motorlu araçların işletmesiyle dolaylı olarak ilişiği bulunan bazı kişiler de doğrudan işleten konumunda olmamalarına karşın, işleten gibi sorumlu sayılmışlardır. Bunlar;
Motorlu araçlarla ilgili mesleki faaliyette bulunanlar,
Yarış düzenleyicileri,
Devlet ve kamu kurumları,
Motorlu aracı çalan veya gasp eden kişiler. Bunlar müştereken ve müteselsilen sorumludur.
ARAÇ DEĞER KAYBI HANGİ KRİTERLERE GÖRE HESAPLANIR?
Aracın markası, modeli, yaşı, kilometresi, aracın kazadan önceki piyasa değeri, kazadan sonraki piyasa rayici, onarımın yetkili serviste mi özel serviste mi yapıldığı, hasarlı parça üzerinde yapılan işlemin kapsamı, hasar gören parçaların niteliği ve sayısı, aracın hususi mi ticari mi olduğu hatta trafiğe çıkış tarihi, araçtaki değer kaybı hesaplamasında dikkate alınır. 1 Nisan 2020’den sonra aracın kullanılmışlık düzeyi, hasar boyutu, rayiç değeri, aracın KDV bedeli dahil onarım bedeli de hesaplamanın içine hasar boyutu katsayısı olarak eklenmiştir.